Γιατί δεν κινδυνεύουν οι τραπεζικές καταθέσεις

Φαινόμενα έντονης νευρικότητας, που δεν αφορούν πλέον μόνο τους μεγάλους καταθέτες, αλλά και την… μαρίδα, σημειώνονται εδώ και αρκετές ημέρες στα τραπεζικά καταστήματα. Ακόμη και μικροαποταμιευτές με μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ καταθέσεων αναζητούν τρόπους να εξασφαλίσουν τα χρήματά τους, σε… στρώματα, χρηματοκιβώτια, τράπεζες του εξωτερικού ή με τη μετατροπή τους σε χρυσές λίρες. Όπως λένε  έμπειρα τραπεζικά στελέχη, οι καταθέτες δεν έχουν άδικο να ανησυχούν για την ευρωστία των ελληνικών τραπεζών, ή για τις επιπτώσεις μιας άτακτης χρεοκοπίας της χώρας. Όμως, τα ίδια στελέχη επισημαίνουν ένα φαινόμενο παράδοξο σε πρώτη ανάγνωση: η ίδια η αδυναμία των ελληνικών τραπεζών και της ελληνικής οικονομίας αποτελούν σήμερα την καλύτερη… εγγύηση για τις τραπεζικές καταθέσεις στην Ελλάδα! Εξηγώντας αυτό το παράδοξο, τα ίδια στελέχη σημειώνουν τα εξής:
n Το σχεδόν χρεοκοπημένο ελληνικό Δημόσιο έχει σήμερα σε ισχύ τις καλύτερες εγγυήσεις τραπεζικών καταθέσεων της Ευρώπης: εγγυάται 100.000 ευρώ για κάθε καταθέτη σε κάθε τράπεζα και μάλιστα αυτή η εγγύηση καλύπτει όχι μόνο τα φυσικά πρόσωπα, όπως συμβαίνει σε όλες τις άλλες χώρες, αλλά και τα νομικά πρόσωπα. Πρακτικά, δηλαδή, το Δημόσιο εγγυάται τις καταθέσεις της συντριπτικής πλειονότητας των καταθετών!
n Η εγγύηση αυτή από πλευράς Δημοσίου προσφέρεται, σε περίπτωση κατάρρευσης μιας τράπεζας, από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων. Στα τέλη του 2009, το ΤΕΚ είχε πόρους της τάξεως των 1,25 δις. ευρώ. Προφανές είναι, ότι ακόμη και μια μικρομεσαία τράπεζα αν κατέρρεε σήμερα, το ΤΕΚ θα δυσκολευόταν να καλύψει τους καταθέτες της. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, η εγγύηση καταθέσεων από το ΤΕΚ είναι ένα από τα καλύτερα… σύντομα ανέκδοτα της κρίσης: το βάρος της εγγύησης αναπόφευκτα, ακόμη και σε ένα… μικροεπεισόδιο τραπεζικής κατάρρευσης, θα έπεφτε στο ακέραιο στο Δημόσιο, το οποίο με τη σειρά του σήμερα καλύπτει τις δικές του βασικές υποχρεώσεις με το διεθνές δάνειο των 100 δις. ευρώ (συνολικά 110 δις. ευρώ, αλλά τα 10 δις. προορίζονται για τις ανάγκες κεφαλαίων των τραπεζών).
n Αυτές οι διαπιστώσεις θα έκαναν έναν καταθέτη να… στριφογυρίζει τις νύχτες ανήσυχος στο κρεβάτι του, αλλά στην πραγματικότητα αποτελούν την καλύτερη… εξασφάλιση των καταθέσεων! Γιατί, πολύ απλά, στις σημερινές συνθήκες ακόμη και η κατάρρευση μιας μικρομεσαίας τράπεζας θα οδηγούσε σε χρεοκοπία το ίδιο το Δημόσιο και αυτό, με τη σειρά του, θα οδηγούσε σε αφερεγγυότητα το σύνολο του τραπεζικού συστήματος της χώρας, θέτοντας σε κίνηση ένα επικίνδυνο ντόμινο για το ήδη εξασθενημένο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης, που με τη σειρά του εξαρτάται για χρηματοδότηση σε έκτακτες περιπτώσεις από τα ήδη υπερχρεωμένα κράτη της Ευρωζώνης!
n Με αυτά τα δεδομένα, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς γιατί η ΕΚΤ έχει ξεπεράσει κάθε κανόνα της συντηρητικής γερμανικής τραπεζικής σχολής και στην πράξη δανείζει καθημερινά τις ελληνικές τράπεζες όσα ζητούν, αδιαφορώντας παντελώς για την ποιότητα των εγγυήσεων που προσκομίζουν. Τον Απρίλιο, οι χρηματοδοτήσεις της ΕΚΤ στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα είχαν ξεπεράσει τα 84 δις. ευρώ και με αυτούς τους ρυθμούς σύντομα θα αντιστοιχούν στο 50% των καταθέσεων! Επιπλέον, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα προσφέρει στις τράπεζες άλλα 10 δις. ευρώ κεφαλαίων αν τα χρειασθούν, ενώ η κυβέρνηση δεσμεύθηκε ήδη να προσφέρει άλλα 15 δις. ευρώ σε εγγυήσεις δανεισμού των τραπεζών. Είναι προφανές -και αποδεικνύεται από τις πρωτοφανείς παρεμβάσεις της ΕΚΤ και της ελληνικής κυβέρνησης- ότι όλο το… σύμπαν συνωμοτεί για να αποφευχθεί η αποσταθεροποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, που με τις σημερινές συνθήκες αδυναμίας των ευρωπαϊκών τραπεζών θα άναβε ένα επικίνδυνο φυτίλι πρωτοφανούς μεταπολεμικά αποσταθεροποίησης στο οικονομικό σύστημα της Ευρωζώνης.Αυτή η αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να δεχθεί σοβαρές νέες ζημιές αποτελεί και την καλύτερη εγγύηση για τους καταθέτες των ελληνικών τραπεζών: μέχρι να είναι σε θέση οι ευρωπαϊκές τράπεζες να απορροφήσουν ζημιές από μια χρεοκοπία της Ελλάδας ή/και των ελληνικών τραπεζών, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα δίνουν γη και ύδωρ για να αποτρέψουν τα χειρότερα σενάρια.Συνεπώς, η περίοδος αυτή προσφέρεται, σύμφωνα με τα τραπεζικά στελέχη που ανέπτυξαν  την παρούσα ελαφρώς αιρετική, αλλά αρκετά λογική θεωρία, όχι για απόσυρση καταθέσεων, αλλά για «ψώνια» επιτοκίων στις ελληνικές τράπεζες. Τον Απρίλιο, η μέση απόδοση των νέων προθεσμιακών καταθέσεων έφθασε και πάλι το 3% και σήμερα είναι πολύ υψηλότερη. Όσο υπάρχουν εγγυήσεις μη χρεοκοπίας της χώρας, είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για τους καταθέτες, να «κλείνουν» ανά τρίμηνο τα χρήματά τους με τις καλύτερες αποδόσεις που θα τους προσφερθούν…