Φτωχοί... τραπεζίτες λένε στο κράτος: «Δεν πληρώνω»!

Όταν ένα κράτος σταματά να πληρώνει τα χρέη του στις τράπεζες λέμε ότι προχώρησε σε στάση πληρωμών. Και βρίσκεται αντιμέτωπο με την μήνι των αγορών, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το ίδιο το κράτος, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Όταν οι... φτωχές τράπεζες της Ελλάδας αποφασίζουν η μία μετά την άλλη να πουν στο κράτος: «Δεν πληρώνω!», αυτό απλώς ονομάζεται... «ερμηνεία» (βλ. «παράθυρο») του νόμου!Όταν το φθινόπωρο του 2008, ο Γιώργος Αλογοσκούφης περνούσε από τη Βουλή το νόμο 3723, με τον οποίο δόθηκαν συνολικά ενισχύσεις κεφαλαίων και ρευστότητας 28 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες, ο τότε υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωνε με κάθε κατηγορηματικότητα ότι οι ενισχύσεις αυτές δεν θα ήταν... "money for nothing". Ότι, δηλαδή, οι τράπεζες θα πλήρωναν σημαντικά ποσά στο Δημόσιο για τις ενισχύσεις που τους πρόσφερε. Μάλιστα, στο σχετικό νόμο τα ποσά που θα πλήρωναν οι τράπεζες ειδικά για τις κεφαλαιακές ενισχύσεις, που θα μπορούσαν να φθάσουν μέχρι και τα 5 δισ. ευρώ, δεν ονομάσθηκαν «μερίσματα» ή «τόκοι». Ο νομοθέτης τα βάφτισε μεγαλοπρεπώς «σταθερή απόδοση», για να ξεκαθαρίσει άπαξ δια παντός ότι βρέξει ή χιονίσει οι τράπεζες θα πλήρωναν μια απόδοση 10% για τα κεφάλαια που θα έπαιρναν.Τελικά, όμως, οι αποδόσεις αυτές αποδεικνύεται ότι δεν ήταν ούτε «σταθερές», ούτε «αποδόσεις», παρότι οι τράπεζες έλαβαν τα... δέοντα, όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα που περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του 2011 (ποσά σε ευρώ):
Τράπεζα Πειραιώς 370.000.000
Attica Bank 100.200.000
ATE 675.000.000
Alpha Bank 940.000.000
Proton Bank 80.000.000
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 224.960.000
EFG Eurobank 950.125.000
ETE 350.000.000FBB 50.000.000
Πανελλήνια Τράπεζα 28.300.000
Σύνολο 3.768.585.000
Αν όλα πήγαιναν όπως είχε προβλέψει ο νομοθέτης, το Δημόσιο θα είχε φέτος λαμβάνειν 376,8 εκατ. ευρώ. Πλην όμως, οι τραπεζίτες, μέσα στη φτώχεια και τη δυσπραγία που τους έχει ρίξει η κρίση, αλλιώς αποφάσισαν:
- Η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε να ζητήσει από τους μετόχους της να εγκρίνουν τη μη καταβολή «μερίσματος» ( πού πήγε, άραγε, η «σταθερή απόδοση»;) στο Δημόσιο. Επικαλέσθηκε για αυτή την πρόταση προς τους μετόχους τις διατάξεις του νόμου 2190 περί Α.Ε., ο οποίος δεν είναι καθόλου σαφές ότι έχει ισχύ στην προκειμένη περίπτωση, αφού δεν πρόκειται για «μέρισμα» ή για «πληρωμή τόκων» στους μετόχους ή δανειστές, αλλά για πληρωμή «σταθερής απόδοσης» στο Δημόσιο, η οποία επιβλήθηκε με ειδικό νόμο. Σύμφωνα με τις διατάξεις που επικαλείται η Εθνική, όταν μια εταιρεία δεν έχει επαρκή αποθεματικά προς διανομή δεν μπορεί να μοιράσει μερίσματα. Και επειδή η τράπεζα εμφάνισε ζημιές το 2010 από τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα, δηλώνει ουσιαστικά και στο Δημόσιο... ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος.
- Την ίδια ερμηνεία του νόμου 3723/20008, τον οποίο «καπελώνουν» με τις διατάξεις του νόμου 2190, αξιοποιούν και άλλες τράπεζες για να πουν στο Δημόσιο «Δεν πληρώνω!»: πρόκειται για την Τράπεζα Πειραιώς και την Αγροτική, που εμφάνισαν επίσης ζημιές και επικαλούνται την έλλειψη επαρκών αποθεματικών για να πληρώσουν τη «σταθερή απόδοση».
- Η Alpha και η Eurobank, που έχουν πάρει και τις μεγαλύτερες ενισχύσεις κεφαλαίου, επικρίνουν έμμεσα τους... κακοπληρωτές. Όπως δήλωσαν εκπρόσωποί τους (στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, σχετικό ρεπορτάζ εδώ: http://www.enet.gr/?i=news.el.oikonomia&id=283700), οι δύο κορυφαίες ιδιωτικές τράπεζες «θεωρούν ότι ο νόμος είναι ξεκάθαρος και δεν επιδέχεται ερμηνείες είτε υπάρχουν τα κέρδη σε επίπεδο μητρικής είτε όχι».
Μπορεί κανείς να πάρει... τοις μετρητοίς αυτές τις διαβεβαιώσεις; Φαίνεται πως όχι! Το "Badmoney" αποκαλύπτει σήμερα, για παράδειγμα, ότι η Eurobank ακολουθεί μια αρκετά έξυπνη, δική της ερμηνεία του ν. 3723/2008 και ουσιαστικά αποφεύγει και αυτή να πληρώσει το Δημόσιο!Στις οικονομικές καταστάσεις α' τριμήνου 2011 της Eurobank, ο προσεκτικός αναγνώστης διαβάζει ότι η τράπεζα θεωρεί τη σταθερή απόδοση προς το Δημόσιο όχι ως μια μορφή μερίσματος, αλλά σαν μια πληρωμή τόκων, που ενσωματώνεται στο κόστος λειτουργίας της τράπεζας και φορολογικά αποτελεί εκπιπτόμενη δαπάνη! Τι σημαίνει αυτό; Ότι η Eurobank πληρώνει το Δημόσιο, αλλά παίρνει τα... λεφτά της πίσω μέσω της φορολογικής οδού, αφαιρώντας τα ποσά από το εισόδημα που δηλώνει στην εφορία!Αναφέρεται, ειδικότερα, στις οικονομικές καταστάσεις της Eurobank ότι: «Την 12 Ιανουαρίου 2009, η Έκτακτη Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την έκδοση 345.500.000 προνομιούχων μετοχών χωρίς δικαίωμα ψήφου, μη διαπραγματεύσιμων, μη μεταβιβάσιμων, μη σωρευτικής σταθερής απόδοσης 10% φορολογικά εκπιπτόμενης, με ονομαστική αξία € 2,75 έκαστη, σύμφωνα με το Νόμο 3723/2008 «Πρόγραμμα Ενίσχυσης της Ρευστότητας της Ελληνικής Οικονομίας», οι οποίες καλύπτονται από το Ελληνικό Δημόσιο με ομόλογα ίσης αξίας. Η έκδοση ανέρχεται σε € 940 εκατ., μετά από έξοδα, και ολοκληρώθηκε την 21 Μαΐου 2009. Σύμφωνα με το τρέχον νομικό και εποπτικό πλαίσιο, οι εκδοθείσες μετοχές περιλαμβάνονται για εποπτικούς σκοπούς στα Tier I κεφάλαια».Το χειρότερο συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω δεν είναι μόνο ότι οι τραπεζίτες δίνουν «μάχη» για να γλιτώσουν και το τελευταίο ευρώ που θα έπρεπε να αποδώσουν στο Δημόσιο, με αποτέλεσμα αυτά τα χαμένα έσοδα να αναπληρώνονται με φόρους που πέφτουν στις κεφαλές όλων μας. Αλλά ότι το υπουργείο Οικονομικών, που εκδίδει χιλιάδες εγκυκλίους κάθε χρόνο για να ερμηνεύσει τους φορολογικούς νόμους, έχει επιτρέψει στις τράπεζες να εκμεταλλεύονται κατά το δοκούν τις ασάφειες του νόμου Αλογοσκούφη, πολλές από τις οποίες είχαν ήδη επισημανθεί από το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής, όταν είχε συζητηθεί το σχετικό νομοσχέδιο στην Εθνική Αντιπροσωπεία.«Κερασάκι στην τούρτα» είναι ότι το υπουργείο επιτρέπει στις τράπεζες να υιοθετούν δύο εκ διαμέτρου αντίθετες ερμηνείες για τον ίδιο νόμο: οι μεν (Εθνική κ.α.) να θεωρούν τη «σταθερή απόδοση» μέρισμα και να μην την πληρώνουν, η δε Eurobank να τη θεωρεί στοιχείο του κόστους παροχής των υπηρεσιών της και να εξασφαλίζει έκπτωση από την εφορία. Νόμος, τελικά, φαίνεται ότι είναι ό,τι εξυπηρετεί κάθε φορά τους τραπεζίτες!.